به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، فناوری زیستی یکی از راه حل‌های حیاتی مقابله با ابرچالش‌ها در دنیای امروز است. مسئله بهداشت و سلامت بشر و مبارزه با بیماری‌های واگیردار و غیرواگیر، تأمین غذای پایدار برای جمعیت روبه‌رشد جهان، تغییرات آب‌وهوا و مسائل زیست‌محیطی و همچنین تأمین انرژی برخی از ابر چالش‌های دنیای کنونی و آینده است که جوامع مختلف، اقتصاد جهانی و مسائل مهم زندگی بشری را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

همانطور که در مقابله با بحران بیماری کووید-19 دیده شد، زیست فناوری مدرن و مهندسی زیستی ظرفیت عظیمی در برون رفت از این نوع بحران‌ها و حل مشکلات به وجود آمده در جوامع بشری خواهد داشت.

از طرفی اسناد بالادستی کشورهای مختلف وقوع یک انقلاب زیستی را در قرن حاضر پیش بینی کرده اند. این انقلاب زیستی بر حوزه‌های مختلفی مانند سلامت، کشاورزی، آبزی‌پروری و غذا، محصولات و خدمات مصرفی، مواد، شیمی - کالاها و انرژی تأثیر گذار خواهد بود.

پیش بینی‌ها نشان می‌دهد ‌می‌دهد در 20  سال آتی 60 درصد از نهاده‌های فیزیکی اقتصاد جهانی می‌تواند به‌صورت زیستی  تولید شود و این امر سالانه تا 4 تریلیون دلار اثرگذاری مستقیم بر اقتصاد دنیا خواهد داشت. از این منظر ضرورت برنامه ریزی و تهیه نقشه راه برای پیشرفت کشور در حوزه انقلاب زیستی کاملا روشن است.

ایمونوتراپی به عنوان یکی از حوزه‌های مهم در سلامت انسان، پس از بررسی در کارگروه تخصصی به عنوان یکی از اولویت­های انقلاب زیستی در کشور تعیین شد. این مفهوم در کلی‌ترین تعریف خود به معنی درمانی است که به واسطه دستکاری و تنظیم عملکرد سیستم ایمنی عمل کند.  

قابل ذکر است گستردگی ایمونوتراپی به عنوان یکی از حوزه‌های انقلاب زیستی مورد توجه کارشناسان و متخصصان قرار گرفته است؛ به طوری که می‌توان آن را به 6 حوزه مختلف آنتی بادی، سلول درمانی، مهارکننده بازدارنده‌های ایمنی، ویروس درمانی، واکسن‌های سرطان و تنظیم کننده‌های سیستم ایمنی تقسیم کرد.

با بررسی وضعیت ایمونوتراپی در جهان و نیز وضعیت فعلی کشور، اولویت‌های پژوهشی کشور در این حوزه احصاء و پس از اخذ نظر تخصصی از صاحب نظران این حوزه، در نهایت با در نظر گرفتن چهار ویژگی اصلی موضوعات اولویت دار انتخاب شد.

چهار ویژگی اصلی موضوعات شامل «توسعه‌دهندگی ظرفیت علمی و فناورانه کشور»، «اثرگذاری قابل توجه احتمالی در آینده علم و فناوری»، «وجود فرایندی روشن جهت خلق ارزش و تولید ثروت» و «تناسب با ظرفیت‌های علمی و زیرساخت‌های فعلی کشور» می‌شود.

برنامه حمایت از پژوهش‌های انقلاب زیستی(ایمونوتراپی) در «بنیاد ملی علم ایران» با رویکرد ذکر‌ شده و به منظور تشویق پژوهشگران داخلی، با همکاری «ستاد توسعه زیست فناوری» تدوین شده است.

لازم به ذکر است اولویت داوری در طرح‌های پژوهشی توسعه‌ای، علاوه بر توجه به تجربه و سابقه افراد، با کسانی است که روش مشخصی را برای تجاری سازی طرح پژوهشی پیشنهادی خود در پروپوزال ارائه دهند.

خلاصه برنامه:

این فراخوان از تاریخ 15 مردادماه تا 15 شهریورماه 1402 به‌منظور شرکت متقاضیان و علاقه مندان برگزار می شود و سه نوع حمایت در قالب این برنامه وجود دارد؛ «حمایت از طرح‌های پژوهشی»، «حمایت از طرح‌های پسادکتری» و «حمایت از رساله‌های دکتری».

در حمایت از طرح‌های پژوهشی؛ متقاضیان باید با مطالعه و انتخاب یکی از RFP‌های چهارگانه‌ جدول، پروپوزال پژوهشی خود را به انضمام لیست تجهیزات مورد نیاز و هزینه‌ی تمام شده‌ی آن‌ها، حداکثر تا سقف سه میلیارد تومان و سقف زمانی سه ساله به بنیاد ارسال کنند. علاوه بر این امکان افزودن یک محقق پسادکتری و دو دانشجوی دکتری در هر طرح وجود خواهد داشت که مبالغ حمایتی از آن‌ها به عدد پروژه اضافه خواهد شد. درصورت نیاز به مبالغ بیش از 3 میلیارد، امکان حمایت برای گروه‌هایی که با بخش خصوصی مشارکت موثر داشته باشند، وجود خواهد داشت.

اولویت حمایت از یک طرح بر مبنای کیفیت پژوهش، سابقه‌ی پژوهشگر، تجهیز بودن آزمایشگاه پژوهشگر به برخی تجهیزات اساسی مورد نیاز طرح و رقابتی بودن هزینه‌ی پروپوزال است. 

در حمایت از طرح پسادکتری و رساله‌ دکتری از حداکثر 20 عنوان طرح پسادکتری و 20 عنوان رساله‌ دکتری مندرج در جدول دو، در قالب پژوهانه مطابق با آیین‌نامه‌های بنیاد ملی علم و مبلغ 200 میلیون تومان گرنت برای پسادکتری و 100 میلیون تومان گرنت برای دکتری است. ارزیابی کمیته داوران از شاخص‌هایی نظیر کاربردی‌بودن، به روز بودن و ... برای طرح‌های پسادکتری تا سقف یک سال و برای رساله‌های دکتری تا سقف دو سال حمایت می شود.

جدول 1. لیست طرح‌های پژوهشی مورد حمایت در فراخوان اول

جدول 2. لیست موضوعات مورد حمایت در فراخوان اول برای طرح‌های پسادکتری و رساله‌های دکتری

توضیحات مربوط به پروژه‌های رساله دکتری و طرح پسا دکتری

#23